Pirinç ile İlgili Atasözleri ve Deyimler (Türk ve Dünya)

Ayıkla pirincin taşını

Yavuz Sultan Selim’in Yemen’i Osmanlı’ya katmasından sonra Yemen Fatihi Sinan Paşa, askerleriyle çölde konaklarken yemek pişirmek için mısır pirinçlerini yere serip taşlarını ayıklamaya başlar. Bu sırada fırtına çıkar ve pirinçlere kum taneleri de karışır. Kumlara bakakalan bir yeniçeri de arkadaşlarına “Biz bu nimeti taşlı diye beğenmiyorduk, şimdi ayıkla pirincin taşını. Kafamıza daha büyük taş yağmadan hemen tövbe edelim” deyip onları güldürünce deyim o günden bugüne gelir.

Sade pirinç zerde olmaz, bal gerektir kazana; baba malı tez tükenir evlat gerek kazana

Hakkıyla yararlanılacak bir şeyin ortaya konabilmesi için birtakım öğelerin birleşmesi gerektir. Kişi kendi emeğiyle kazanç sağlayıp bunu baba malına katmıyorsa babasından kalan mal tez tükenir.

Dimyat’a pirince giderken evdeki bulgurdan olmak (Midyat değil)

Dimyat Mısır’da, Süveyş Kanalı ağzında ve Portsait yakınlarında bir iskeledir. eskiden Mısır’ın meşhur pirinçleri, ince hasırdan örülmüş torbalar içinde buradan Türkiye gelirdi.

Dimyat’a pirinç almak için giden bir Türk tüccarının bindiği gemi Akdenizde Arap korsanları tarafından soyulmuş ve adamcağızın kemerindeki bütün altınlarını almışlar.

Binbir müşkilat içinde Türkiye’ye dönen pirinç tüccarı o yıl iflas etmek durumuna düşmüş. İstanbul’dan kalkmış, memleketi olan Karaman’a gitmiş. o sene tarlasından kalkan buğdayları da bulgur tüccarlarına sattığından, kendi ev halkı kışın bulgursuz kalmışlar. “Dimyat’a pirince giderken evdeki bulgurdan olmak” sözünün aslı buradan kalmıştır.

(Birinin) Pirinci su kaldırmamak

Çok söz kaldırmamak.

Kendisinden beklenen özveriye katlanacak durumda olmamak.

Pilâv yiyen, kaşığını yanında (belinde) taşır

Bir şeyden yararlanmak isteyen kişi, bunun için gereken aracı eli altında bulundurmalıdır.

Pilâvdan dönenin kaşığı kırılsın

Yararlı bir şeyi elde etmek isteyen insan sonuna kadar uğraşıp didinmeli, direnmeli ve mücadele etmekten kaçınmamalıdır.

Papaz her gün pilâv yemez

İnsanın önüne her zaman aynı nitelikte elverişli bir imkân çıkmaz. Çünkü şart, zaman ve imkânlar sürekli değil, değişkendirler.

Lafla pilav pişerse deniz kadar yağı benden

Söz söylemek, işleri başarmaya yetseydi en iri sözler söylenerek en büyük işler başarılırdı.

Pilav yiğidin arpasıdır

Zengin olayım diyen pilavın üzerine su içer

 

Dünyada Pirinç-Pilav ile ilgili Atasözleri

  • Pirincin içindeki siyah taşlardan korkma, beyaz olanlardan kork. (Japon Atasözü)
  • Pilavındaki pirince benzeyen taştan kork. (Çin Atasözü)
  • Bir yıl için plan yapıyorsan pirinç ek. On yıl için plan yapıyorsan ağaç dik. Bütün bir yaşam süresi için plan yapıyorsan insanları eğit. (Çin Atasözü)
  • Gelin ne kadar hamarat olsa da pirinç yoksa pilav yapamaz. (Çin Atasözü)
  • Korı süzden pılav bulmas, dögisi-mayı bulmas (Kuru sözden pilav olmaz, pirinci yağı olmaz). (Tatar Atasözü)
  • Laf bilen pılav pişmes (Lafla pilav pişmez). (Tatar Atasözü)
  • Til bilen pilav pişmi (Dil ile pilav pişmez). (Tatar Atasözü)

 

 

 

 

Paylaşın:

Yorum Yok

Yorum Bırak